Denizli, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait tarihi camileriyle geçmişin izlerini günümüze taşıyor.
Renkli kalem işi süslemeleri ve kök boyalarla işlenen duvar resimleriyle dikkat çeken yapılar, hem sanatsal hem de kültürel miras olarak önemini koruyor.
Kök boyalarla bezeli tarihi camiler
Şehrin önemli mimari yapıları arasında yer alan 228 yıllık Hacı Ömer Ağa Camii (Acıpayam), 143 yıllık Savranşah Camii (Çivril) ve 254 yıllık Boğaziçi Camii (Baklan), özgün süslemeleriyle dikkat çekiyor. Restorasyon çalışmaları sayesinde korunarak günümüze ulaşan eserler, ziyaretçilerine geçmişin estetik anlayışını gözler önüne seriyor.
Savranşah Camii’nin mihrap ve sütunlarındaki kalem işi süslemeler, ahşap işçiliğiyle birleşerek görsel bir şölen sunuyor. 1882 yılında inşa edilen bu caminin ahşap detayları, renkli camlarla oluşturulan pencereleriyle benzersiz bir atmosfer sunuyor. Yapılan restorasyonlarla süslemeler orijinal renklerine sadık kalınarak yenilenirken, caminin giriş kapısı, minberi, vaaz kürsüsü ve pencere kepenklerinde Osmanlı ahşap sanatının en nadide örnekleri bulunuyor.
1771 yılında inşa edilen Boğaziçi Camii, özellikle tavan, kemer ve minberindeki kalem işi süslemeleriyle öne çıkıyor. Ahşap üzerine işlenen bitkisel ve geometrik motifler, caminin en dikkat çekici detayları arasında yer alıyor.
1797 yılında yaptırılan Hacı Ömer Ağa Camii ise kök boyalarla çizilen çiçek, meyve ve doğa tasvirleriyle farkını ortaya koyuyor. Duvarlarında gül, lale, karanfil, üzüm, elma, nar ve karpuz motifleri bulunan cami, sanat tarihi açısından önemli bir yere sahip. Orijinal mimari özelliklerini koruyarak günümüze ulaşan yapı, her yıl yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor.
15 tescilli tarihi cami var
Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürü Hüdaverdi Otaklı, Osmanlı’nın erken dönemlerinden itibaren kalem işi süslemelerin yaygın olarak kullanıldığını belirtti. Kentte tescillenmiş 15 tarihi caminin bulunduğunu ve küçük mescitlerle bu sayının 20’ye ulaştığını ifade eden Otaklı, bu yapıların korunmasının önemine dikkat çekti.
Osmanlı döneminde, özellikle küçük yerleşim bölgelerinde kalem işi süslemeli camilerin inşa edildiğini aktaran Otaklı, bu eserlerin her birinin dönemin sanat anlayışını ve kültürel değerlerini yansıttığını söyledi.
Camilerin duvarlarındaki sır!
Cami süslemelerinde kullanılan motiflerin her birinin özel bir anlam taşıdığını belirten Otaklı, şu bilgileri paylaştı:
“Cami duvarlarında adalet, ölçü, tartı, cihat ve savaş gibi kavramlara göndermeler yapan resimler bulunuyor. Ayrıca Kabe ve cami tasvirleri de işlenmiş. Hatta bir camimizin duvarında, İstanbul’daki bir tarihi caminin bire bir tasviri yer alıyor. Bu, 1600’lü yıllarda bir nakkaşın İstanbul’daki camiyi görüp hafızasına kazıdığını ve burada resmettiğini gösteriyor. Ayrıca duvarlarda cennet-cehennem meyveleri ve vazo içinde çiçek motifleri de dikkat çekiyor.”
Tarihi mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması için belediyeler ve özel kuruluşlar tarafından restorasyon çalışmaları yürütülüyor. Denizli’nin saklı hazineleri olan bu camiler, mimari ve sanatsal zenginlikleriyle kültürel mirasın önemli parçaları olmaya devam ediyor.
