Türkiye’nin dört bir yanındaki eşsiz yerel zenginlikler, Ülke TV’nin “Değerlerin Daveti” programıyla hafta sonları ekranlara taşınıyor.
Program, coğrafi işaretlerle uluslararası alanda tescillenmiş ve korunmuş, ülkenin kültürel ve doğal mirasını oluşturan değerleri mercek altına alıyor. Tarım ürünlerinden nadir endemik türlere, köklü el sanatlarından ağız sulandıran yöresel lezzetlere kadar geniş bir yelpazede yer alan değerler, program aracılığıyla geniş kitlelere tanıtılıyor.
“Değerlerin Daveti”nin temel amacı, Türkiye’nin yerel ürünlerini ve sanatını ulusal ve uluslararası pazarlarda markalaştırma çabalarına destek olmak. Gaziantep baklavasından Konya’nın etli ekmeğine, Erzurum’un göz alıcı Oltu taşına kadar birçok bilinen değerin yanı sıra, henüz patentlenmemiş veya yeterince tanınmayan yerel ürün ve el sanatlarını üreten kişi ve kurumlar da bu program sayesinde önemli destek ve teşvik mekanizmaları hakkında bilgilendiriliyor.
Program, yerel üreticileri ve sanatçıları bilinçlendirerek, onların ulusal birliğe ve ülke ekonomisine katkı sağlamalarına olanak tanıyor. Kendi topraklarımızın özgün tatlarını, dokularını ve hikayelerini barındıran bu değerlere sahip çıkan “Değerlerin Daveti”, her hafta sonu Ülke TV ekranlarında izleyicileri bekliyor. Bu eşsiz yolculukla Türkiye’nin saklı kalmış hazinelerini keşfederken, yerel ekonomiye ve kültürel çeşitliliğe verilen desteğe tanık olacaksınız.
Bugünün ürünü: Kayseri Mantısı
Kayseri mutfağının dünyaya nam salmış incisi, minicik hamur karelerinin içine gizlenmiş lezzet hazinesi Kayseri Mantısı, sadece bir yemek değil, aynı zamanda köklü bir kültürel mirasın ve ustalıklı bir geleneğin temsilcisidir. Bu eşsiz lezzet, 2009 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaretle tescillenerek özgünlüğünü ve Kayseri’ye ait kimliğini resmiyet kazanmıştır.
Üretim süreci ve aşamaları
Kayseri mantısı yapımı, sabır ve ustalık gerektiren incelikli bir süreçtir. Her bir aşama, bu eşsiz lezzetin ortaya çıkışında kritik bir rol oynar:
- Hamurun hazırlanması: Mantının temelini oluşturan hamur, un, yumurta, tuz ve su ile yoğrulur. Hamurun kıvamı ne çok sert ne de çok yumuşak olmalı, kolay açılabilir ama aynı zamanda dağılmayan bir yapıya sahip olmalıdır. Uzun süre yoğrulan hamur, dinlenmeye bırakılır.
- Hamurun açılması: Dinlenen hamur, özel oklavalar yardımıyla mümkün olduğunca ince bir şekilde açılır. Mantıya adını veren “miniklik” tam da bu aşamada başlar. Açılan hamur, genellikle 1-1.5 cm boyutlarında kareler halinde kesilir.
- İç harcın hazırlanması: Mantının lezzetini belirleyen en önemli unsurlardan biri de iç harcıdır. Geleneksel Kayseri mantısı iç harcı, çiğ kıyma (genellikle dana veya kuzu kıyması), rendelenmiş soğan, karabiber ve pul biber gibi baharatlarla hazırlanır. Harcın içine kesinlikle salça veya domates gibi farklı malzemeler konulmaz, sadeliği lezzetinin sırrıdır.
- Mantıların kapatılması: İşte Kayseri mantısını diğer mantılardan ayıran en belirgin özellik bu aşamada ortaya çıkar. Kesilen minik hamur karelerinin ortasına küçük bir miktar iç harç konulur. Ardından hamurun dört köşesi ortada birleştirilerek özenle kapatılır. Bu işlem sırasında mantıların iyice kapanması, iç harcın pişerken dışarı çıkmamasını ve lezzetinin korunmasını sağlar. Tecrübeli eller, bu aşamayı şaşırtıcı bir hız ve ustalıkla gerçekleştirir. Bir kaşıkta tam 40 adet mantı olması, Kayseri mantısının inceliğinin bir ölçütüdür.
- Pişirme: Hazırlanan mantılar, genellikle tuzlu suda haşlanır. Mantıların suyu çekene kadar pişirilmesi yaygın bir yöntemdir. Bazı yörelerde ise fırında hafifçe kızartıldıktan sonra haşlama veya sulu olarak pişirme yöntemleri de tercih edilebilir.
Çeşitleri
Geleneksel Kayseri mantısı genellikle yukarıda bahsedilen şekilde hazırlanır. Ancak Kayseri mutfak kültüründe bazı farklılıklar ve yöresel çeşitler de mevcuttur:
- Yağlama (Nevzine): Hamurun kat kat açılarak arasına kıymalı harç konulmasıyla hazırlanan ve genellikle dilimlenerek yenen bir çeşittir.
- Sulu mantı: Daha sulu ve çorba kıvamında olan, genellikle et suyu veya salçalı su ile pişirilen bir versiyonudur.
- Tepsi mantısı: Mantıların fırın tepsisinde dizilerek hafifçe kızartıldıktan sonra salçalı su ile pişirilmesiyle yapılan bir çeşittir.
Hangi ürünlerle birlikte kullanılır?
Kayseri mantısı, sunumuyla da ayrı bir şölen sunar. Genellikle aşağıdaki ürünlerle birlikte servis edilir:
- Sarımsaklı yoğurt: Mantının olmazsa olmaz eşlikçisidir. Çırpılmış yoğurdun içine ezilmiş sarımsak eklenerek hazırlanır.
- Nane ve pul biberli kızdırılmış tereyağı: Mantının üzerine gezdirilen kızgın tereyağında kavrulmuş nane ve pul biber, yemeğe muhteşem bir aroma ve renk katar.
- Sumak: Ekşi tadıyla mantıya ferahlatıcı bir denge sağlayan sumak, servis anında serpiştirilir.
- Nar ekşisi: Bazı yörelerde veya kişisel tercihlere göre nar ekşisi de mantıya yakıştırılır.
Kayseri mantısı, sadece bir lezzet değil, aynı zamanda Kayseri’nin misafirperverliğini, el emeğini ve zengin mutfak kültürünü yansıtan bir değerdir. Her bir ısırıkta Anadolu’nun geleneklerini ve damak zevkini hissetmek mümkündür
