Türkiye’nin dört bir yanındaki eşsiz yerel zenginlikler, Ülke TV’nin “Değerlerin Daveti” programıyla hafta sonları ekranlara taşınıyor.
Program, coğrafi işaretlerle uluslararası alanda tescillenmiş ve korunmuş, ülkenin kültürel ve doğal mirasını oluşturan değerleri mercek altına alıyor. Tarım ürünlerinden nadir endemik türlere, köklü el sanatlarından ağız sulandıran yöresel lezzetlere kadar geniş bir yelpazede yer alan değerler, program aracılığıyla geniş kitlelere tanıtılıyor.
“Değerlerin Daveti”nin temel amacı, Türkiye’nin yerel ürünlerini ve sanatını ulusal ve uluslararası pazarlarda markalaştırma çabalarına destek olmak. Gaziantep baklavasından Konya’nın etli ekmeğine, Erzurum’un göz alıcı Oltu taşına kadar birçok bilinen değerin yanı sıra, henüz patentlenmemiş veya yeterince tanınmayan yerel ürün ve el sanatlarını üreten kişi ve kurumlar da bu program sayesinde önemli destek ve teşvik mekanizmaları hakkında bilgilendiriliyor.
Program, yerel üreticileri ve sanatçıları bilinçlendirerek, onların ulusal birliğe ve ülke ekonomisine katkı sağlamalarına olanak tanıyor. Kendi topraklarımızın özgün tatlarını, dokularını ve hikayelerini barındıran bu değerlere sahip çıkan “Değerlerin Daveti”, her hafta sonu Ülke TV ekranlarında izleyicileri bekliyor. Bu eşsiz yolculukla Türkiye’nin saklı kalmış hazinelerini keşfederken, yerel ekonomiye ve kültürel çeşitliliğe verilen desteğe tanık olacaksınız.
Bugünün ürünü: Yağcıbedir El Halısı
Balıkesir’in Sındırgı ve çevresinde, asırlardır Yörük kültürünün izlerini taşıyan, renk ve desenleriyle adeta bir hikaye anlatan Yağcıbedir El Halısı, sadece bir dokuma ürünü değil, Anadolu’nun göçebe ruhunu yansıtan canlı bir sanat eseridir. Bu halının benzersizliği, kullanılan malzemenin doğallığından, kök boyaların sıcaklığından ve nesiller boyu aktarılan el emeğinden gelmektedir.
Üretim Süreci ve Geçtiği Aşamalar
Yağcıbedir halısı, başlangıçtan bitişe kadar tamamen geleneksel yöntemlerle ve büyük bir sabırla üretilir. Bu süreç, halının kalitesini ve değerini belirleyen titiz aşamaları içerir:
İplik Hazırlığı ve Boyama:
Malzeme: Halının çözgü, atkı ve ilme ipliklerinin tamamında %100 koyun yünü kullanılır. Bu, halının dayanıklılığını ve doğal parlaklığını sağlar.
Boya: Yağcıbedir halısının alameti farikası olan canlı renkler (özellikle lacivert/koyu mavi, kırmızı/fes rengi, kahverengi ve tonları), geleneksel olarak kök boyalarla elde edilir. Bu doğal boyama süreci, renklerin zamanla solmamasını ve halıya otantik bir hava katmasını sağlar.
Dokuma Tezgâhının Kurulumu:
Halı boyutuna uygun olarak kurulan tezgâha, dokunacak halının eni ve kalitesine göre belirlenen sıklıkta yün iplikler gerdirilerek çözgü (dikey ipler) hazırlanır. Çözgülerin gerginliği, halının formunu ve ilmek sıklığını doğrudan etkiler.
Dokuma Aşaması:
Düğüm Tekniği: Yağcıbedir halısının teknik özelliği, dayanıklılığı artıran ve bölgeye özgü olan Türk Düğümü (çift düğüm) tekniği ile dokunmasıdır. Metrekarede ortalama 1.050 ilme (30×35 kalite) bulunur.
Motif ve Renkler: Dokuma ilerledikçe, halının karakteristik desenleri ortaya çıkar. Stilize edilmiş bitkisel ve geometrik motifler, özellikle çift taraflı mihrap düzeni içinde halı yüzeyine dağılır. En belirgin özellik, halının lacivert zeminli dokumasının ortasındaki çizgi şeklindeki yol ve bordüründeki su şeklindeki beyaz renk kullanımıdır.
Atkı İpliği: Her düğüm sırasından sonra, çözgü iplikleri arasından atkı iplikleri (yatay ipler) geçirilir ve kirkit adı verilen aletle sıkıştırılır. Bu, düğümleri sabitleyerek halının sağlamlığını sağlar.
Dokuma tamamlandıktan sonra halı tezgâhtan indirilir. Fazla hav yüksekliği (genellikle 5-7 mm) ustaca kırpılır ve halının yüzeyi düzgünleştirilir.
Son olarak, halının iki ucundaki çözgü iplikleri saçak haline getirilir veya kilitleme düğümleriyle sonlandırılır.
