Türkiye’nin zengin mirası canlanıyor: Değerlerin Daveti’nde günün ürünü: Gaziantep Mumbar Dolması

Program, coğrafi işaretlerle uluslararası alanda tescillenmiş ve korunmuş, ülkenin kültürel ve doğal mirasını oluşturan değerleri mercek altına alıyor. Tarım ürünlerinden nadir endemik türlere, köklü el sanatlarından ağız sulandıran yöresel lezzetlere kadar geniş bir yelpazede yer alan değerler, program aracılığıyla geniş kitlelere tanıtılıyor.

“Değerlerin Daveti”nin temel amacı, Türkiye’nin yerel ürünlerini ve sanatını ulusal ve uluslararası pazarlarda markalaştırma çabalarına destek olmak. Gaziantep baklavasından Konya’nın etli ekmeğine, Erzurum’un göz alıcı Oltu taşına kadar birçok bilinen değerin yanı sıra, henüz patentlenmemiş veya yeterince tanınmayan yerel ürün ve el sanatlarını üreten kişi ve kurumlar da bu program sayesinde önemli destek ve teşvik mekanizmaları hakkında bilgilendiriliyor.

Program, yerel üreticileri ve sanatçıları bilinçlendirerek, onların ulusal birliğe ve ülke ekonomisine katkı sağlamalarına olanak tanıyor. Kendi topraklarımızın özgün tatlarını, dokularını ve hikayelerini barındıran bu değerlere sahip çıkan “Değerlerin Daveti”, her hafta sonu Ülke TV ekranlarında izleyicileri bekliyor. Bu eşsiz yolculukla Türkiye’nin saklı kalmış hazinelerini keşfederken, yerel ekonomiye ve kültürel çeşitliliğe verilen desteğe tanık olacaksınız.

Bugünün ürünü: Gaziantep Mumbar Dolması

Gaziantep mutfağının nadide incilerinden mumbar dolması, yörenin zengin gastronomik mirasının en belirgin örneklerinden biridir. Bu eşsiz lezzet, sadece bir yemek olmanın ötesinde, ustalık, sabır ve asırlık bir kültürel birikimin ürünüdür. Gaziantep mumbar dolması, 06.08.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret tescili alarak, özgünlüğünü ve geleneksel üretim metodunu resmen tescillemiştir. Bu tescil, mumbar dolmasının Gaziantep dışındaki taklitlerinden ayrılmasını sağlamakta ve lezzetinin garantisi olmaktadır.

Üretim süreci ve aşamaları

Gaziantep mumbar dolmasının yapımı, oldukça meşakkatli ve incelikli aşamalardan geçer. Her adım, lezzetin sırrını barındırır:

–Mumbarın hazırlanması: Mumbar dolmasının ana bileşeni olan koyun veya kuzu mumbarları, büyük bir özenle temizlenir. Bu işlem, genellikle içten ve dıştan iyice yıkanması, limon ve tuzla ovularak kokusunun giderilmesi ve bol suyla durulanmasını içerir. Temizleme işlemi, dolmanın lezzeti ve hijyeni açısından kritik öneme sahiptir.

–İç harcın hazırlanması: Mumbarın iç harcı, lezzetin kalbidir. Genellikle pirinç, kıyma (genellikle kuzu veya dana), bol miktarda domates salçası, biber salçası, nar ekşisi, taze nane, maydanoz, kuru soğan, sarımsak ve çeşitli baharatların (pul biber, karabiber, kimyon, tuz) dengeli bir karışımından oluşur. Gaziantep mumbar dolmasında kullanılan salçaların ve nar ekşisinin yöreye özgü olması, lezzeti farklılaştıran önemli bir unsurdur. Tüm malzemeler iyice yoğrularak harmanlanır ve homojen bir kıvam elde edilir.

–Mumbarın doldurulması: Temizlenmiş mumbarlar, hazırlanan iç harçla dikkatlice doldurulur. Bu aşamada mumbarların ne çok sıkı ne de çok gevşek doldurulması önemlidir. Aşırı doldurmak patlamalara neden olabilirken, az doldurmak dolmanın formunu bozabilir. Genellikle el yardımıyla veya özel hunilerle doldurma işlemi gerçekleştirilir.

–Pişirme süreci: Doldurulan mumbarlar, geniş bir tencereye dizilir. Üzerine su, bir miktar salça, nar ekşisi ve tuz ilave edilerek kısık ateşte uzun süre pişirilir. Pişirme süresi, mumbarın ve iç harcın tam olarak pişmesi, pirinçlerin yumuşaması ve tüm lezzetlerin birbirine karışması için yeterince uzun olmalıdır. Genellikle 2-3 saat sürebilen bu süreç, mumbarın kendine has dokusunu ve yoğun lezzetini kazanmasını sağlar.

Çeşitleri

Gaziantep mumbar dolması genellikle temel tarifle hazırlanır, ancak yöreye özgü küçük farklılıklar veya kişisel tercihler doğrultusunda bazı çeşitlilikler görülebilir:

• Et tercihi: Genellikle kuzu veya dana kıyması kullanılır, ancak bazı yörelerde sadece kuzu kıyması tercih edilebilir.
• Baharat yoğunluğu: Bazı evlerde veya restoranlarda baharat oranı kişisel zevklere göre artırılıp azaltılabilir. Özellikle acı sevenler için pul biber oranı daha yüksek tutulabilir.
• Ek malzemeler: Nadiren de olsa, iç harca yöresel otlar veya farklı sebzeler eklendiği görülebilir, ancak bu, geleneksel tarife göre daha az yaygındır.

Hangi ürünlerle birlikte kullanılır

Gaziantep mumbar dolması, tek başına doyurucu ve lezzetli bir ana yemek olsa da, yöresel mutfakta genellikle belirli ürünlerle birlikte sunulur:

• Ayran: Mumbar dolmasının yoğun lezzetini dengelemek ve sindirimi kolaylaştırmak için soğuk ve köpüklü ayran en ideal eşlikçidir.
• Salata: Yanında genellikle bol yeşillikli, mevsim salatası veya çoban salata tercih edilir. Salatanın ferahlatıcı etkisi, yemeğin ağırlığını hafifletir.
• Turşu: Özellikle lahana veya salatalık turşusu, mumbar dolmasına ekşi ve tuzlu bir dokunuş katarken, lezzet dengesini mükemmel şekilde tamamlar.
• Nar Ekşisi: Servis esnasında üzerine bir miktar daha nar ekşisi gezdirilebilir, bu da dolmanın ekşimsi notalarını daha da belirginleştirir.
• Limon: Limon dilimleri ile servis edilerek, dileyenlerin üzerine taze limon suyu sıkmasına olanak tanınır.

Gaziantep mumbar dolması, coğrafi işaret tesciliyle birlikte sadece bir lezzet değil, aynı zamanda kültürel bir mirasın da koruyucusu olmuştur. Her lokmasında Gaziantep’in binlerce yıllık mutfak geleneğini hissettiren bu özel yemek, hak ettiği değeri ve tanınırlığı kazanmaya devam edecektir.