Türkiye’nin dört bir yanındaki eşsiz yerel zenginlikler, Ülke TV’nin “Değerlerin Daveti” programıyla hafta sonları ekranlara taşınıyor.
Program, coğrafi işaretlerle uluslararası alanda tescillenmiş ve korunmuş, ülkenin kültürel ve doğal mirasını oluşturan değerleri mercek altına alıyor. Tarım ürünlerinden nadir endemik türlere, köklü el sanatlarından ağız sulandıran yöresel lezzetlere kadar geniş bir yelpazede yer alan değerler, program aracılığıyla geniş kitlelere tanıtılıyor.
“Değerlerin Daveti”nin temel amacı, Türkiye’nin yerel ürünlerini ve sanatını ulusal ve uluslararası pazarlarda markalaştırma çabalarına destek olmak. Gaziantep baklavasından Konya’nın etli ekmeğine, Erzurum’un göz alıcı Oltu taşına kadar birçok bilinen değerin yanı sıra, henüz patentlenmemiş veya yeterince tanınmayan yerel ürün ve el sanatlarını üreten kişi ve kurumlar da bu program sayesinde önemli destek ve teşvik mekanizmaları hakkında bilgilendiriliyor.
Program, yerel üreticileri ve sanatçıları bilinçlendirerek, onların ulusal birliğe ve ülke ekonomisine katkı sağlamalarına olanak tanıyor. Kendi topraklarımızın özgün tatlarını, dokularını ve hikayelerini barındıran bu değerlere sahip çıkan “Değerlerin Daveti”, her hafta sonu Ülke TV ekranlarında izleyicileri bekliyor. Bu eşsiz yolculukla Türkiye’nin saklı kalmış hazinelerini keşfederken, yerel ekonomiye ve kültürel çeşitliliğe verilen desteğe tanık olacaksınız.
Bugünün ürünü: Erzurum Peynir Helvası
Erzurum mutfağının nadide lezzetlerinden biri olan Erzurum Peynir Helvası, coğrafi işaretle tescillenmiş eşsiz bir lezzet olarak öne çıkıyor. Bu özel tatlı, sadece bir tatlı olmanın ötesinde, Erzurum’un zengin kültürel ve gastronomik mirasının önemli bir parçasıdır. Gelin, bu lezzetin nasıl ortaya çıktığını, hangi aşamalardan geçtiğini ve sofralarımıza nasıl ulaştığını yakından inceleyelim.
Üretim süreci ve aşamaları
Erzurum Peynir Helvası’nın yapımı, ustalık ve sabır gerektiren geleneksel bir süreçtir. Helvanın temelini oluşturan peynir, genellikle yöreye özgü taze, tuzsuz ve az yağlı bir peynir olan lor peyniri veya benzeri taze inek peynirleridir. İşte helvanın adım adım üretim aşamaları:
- Peynirin hazırlanması: İlk olarak, taze peynirler geniş bir tencereye alınır ve kısık ateşte yavaş yavaş karıştırılarak suyunu salması sağlanır. Bu aşamada peynirin topaklanmaması ve homojen bir kıvam alması önemlidir.
- İrmik ve şekerin eklenmesi: Peynir suyunu salıp yumuşamaya başladığında, azar azar irmik eklenir. İrmik, helvanın kıvamını ve dokusunu belirleyen önemli bir bileşendir. İrmik eklendikten sonra sürekli karıştırılarak topaklanma önlenir. Ardından, helvanın tatlılığını veren şeker ilave edilir. Şekerin erimesi ve karışımın iyice özdeşleşmesi için karıştırma işlemine devam edilir.
- Tereyağı ve kıvamın yakalanması: Helvanın karakteristik lezzetini ve rengini veren tereyağı bu aşamada eklenir. Tereyağı, helvanın dibine yapışmasını önlerken aynı zamanda ona eşsiz bir aroma ve parlaklık kazandırır. Helva, sürekli karıştırılarak suyunu tamamen çekip, tavadan ayrılacak ve hafifçe kızaracak bir kıvam alana kadar pişirilir. Bu aşama, helvanın renginin altın sarısı bir ton almasını sağlar.
- Dinlendirme: Pişen helva ocaktan alınır ve sıcakken bir tepsiye veya borcama yayılır. Üzeri düzeltilir ve hafifçe soğuması için dinlenmeye bırakılır. Dinlenme süreci, helvanın lezzetlerinin oturmasına ve kıvamının daha da yoğunlaşmasına yardımcı olur.
Çeşitleri ve kullanım alanları
Erzurum Peynir Helvası, genellikle tek bir ana formda üretilse de, bazen farklı sunum şekilleriyle veya küçük lezzet dokunuşlarıyla çeşitlendirilebilir:
- Sade peynir helvası: En yaygın ve geleneksel şekli sade olarak servis edilmesidir. Altın sarısı rengi ve karamelize peynir tadıyla başlı başına bir lezzet şölenidir.
- Fıstıklı peynir helvası: Bazı durumlarda, özellikle sunum aşamasında, üzerine dövülmüş Antep fıstığı serpilerek farklı bir lezzet ve görsel zenginlik katılabilir.
- Dondurmalı peynir helvası: Son yıllarda popülerleşen bir servis şekli de sıcak helvanın üzerine bir top vanilyalı dondurma eklemektir. Sıcak ve soğuğun bu kontrastı, damaklarda unutulmaz bir tat bırakır.
Erzurum Peynir Helvası, genellikle yemek sonrası tatlı olarak tüketilir. Özellikle yöresel et yemeklerinin ardından hafif ve lezzetli bir kapanış sunar. Aynı zamanda özel günlerde, bayramlarda ve misafir ağırlamalarda sofraların vazgeçilmez bir parçasıdır. Çay veya kahve eşliğinde keyifli bir ikramlık olarak da tercih edilir.
Coğrafi işaret tescili
Erzurum Peynir Helvası, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 16.07.2021 tarihinde tescil edilerek coğrafi işaretli ürünler listesine adını yazdırmıştır. Bu tescil, Erzurum Peynir Helvası’nın üretim metodu, kullanılan malzemeler ve sahip olduğu yöresel özelliklerin korunmasını ve gelecek nesillere aktarılmasını sağlamaktadır. Coğrafi işaret, ürünün kalitesini ve özgünlüğünü garanti altına alarak, taklitlerinin önüne geçilmesi açısından da büyük önem taşır.
