İslam Dünyası Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (ISESCO tarafından 2025 İslam Dünyası Kültür Başkenti ilan edilen kadim şehir Semerkant, yaklaşık 2800 yıllık geçmişiyle adeta bir açık hava müzesini andırıyor.
“Doğu’nun Roma’sı” olarak anılan Semerkant, sadece UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde değil, aynı zamanda gönüllerde de özel bir yer edinmiş durumda.
Mimarinin ve bilimin kalbi
Semerkant, bir zamanlar Çin’den Avrupa’ya uzanan Büyük İpek Yolu’nun can damarıydı. Ticaretin yanı sıra, Orta Çağ’ın en önemli bilim merkezlerinden biri olarak yüzlerce bilim insanına ev sahipliği yaptı. Mavi kubbeli camileri, çinilerle bezeli kervansarayları ve göğe uzanan minareleriyle ziyaretçilerini büyüleyen şehir, Timurlular, Karahanlılar ve Şeybaniler gibi pek çok Türk devletine başkentlik etti.
Bin yıldan fazla tarihi ve kültürel yapıya ev sahipliği yapan Semerkant’ın kalbi ise Registan Meydanı. Bu eşsiz külliye, Uluğbey Medresesi gibi dönemin en nüfuzlu eğitim kurumlarına ev sahipliği yaparak bilimin ve sanatın yeşerdiği bir merkez oldu.
Semerkant’ın zengin mirası
Şehir, sadece mimarisiyle değil, aynı zamanda barındırdığı kutsal mekanlarla da öne çıkıyor. Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in kuzeni Kusem bin Abbas’ın türbesinin bulunduğu Şahi Zinde Külliyesi, Emir Timur’un ebedi istirahatgahı Guri Emir Türbesi, ünlü matematikçi Mirza Uluğbey’in Gözlemevi ve Orta Asya’daki ilk cami olan Hazret Hızır Camisi, Semerkant’ın derin kültürel ve dini mirasının sadece birkaç örneği. İmam Buhari, İmam Maturidi ve Hoca Ahrar Veli gibi İslam aleminin büyük alimlerinin türbeleri de bu toprakların manevi zenginliğini gözler önüne seriyor.
Küresel bir buluşma noktası
Geçmişte olduğu gibi bugün de önemli zirvelere ve uluslararası etkinliklere ev sahipliği yapan Semerkant, 2022’de Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) ve Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları zirvelerine ev sahipliği yaptı. 2023’te Dünya Turizm Başkenti unvanını alan şehir, Şark Teraneleri Uluslararası Müzik Festivali gibi kültürel etkinliklerle de adından söz ettiriyor.
Semerkant, sadece bir şehir değil, bir medeniyetin, bir kültürün ve tarihin ta kendisi. Bu eşsiz şehir, ziyaretçilerine zamanda bir yolculuk vaat ediyor.
