İzmir’in Ödemiş ilçesinde yer alan Birgi Köyü, tarihi dokusu, doğal güzellikleri ve kültürel mirasıyla Ege’nin saklı cennetlerinden biri.
Birgi Köyü, 1307 yılında Aydınoğlu Beyliği’nin kenti almasından sonra başkent olarak kullanılıyor. Efes’ten başlayan yol, Bozdağ’ı aşarak, Birgi’den geçiyor ve Anadolu’ya ulaşıyor. Önemli ticaret yollarının kavşak noktası olan Birgi Köyü, tarih boyunca birçok ünlü seyyahında gözdesi oluyor.
14. yüzyılda Birgi Köyü’ne gelen ünlü seyyahlardan biri olan İbn Battuta’da seyahatnamesinde Birgi’nin önemini anlatıyor. İbn Battuta eserinde; “İkindi vakti şehre vardık. Daha önce tanıştığımız Muhiddin adlı bir müderrisin bu şehirde bulunduğunu öğrendiğimiz için onun yerini sorduk. Muhiddin iyi tımar edilmiş bir katırın sırtında, öğrencileri önde, hizmetkâr ve köleleri de iki yanında medreseye geldi. Müderris önce temel ilimlerle başladı sonra branşlara daldı. Ders bitince kalktı, medrese içinde bir odası vardı. Burasının benim için döşenmesi emrini verdi. Daha sonra bana mükellef bir sofra gönderdi” şeklinde kaleme alıyor. Bu ifadeler ile Birgi’nin medrese eğitimlerinde önemli bir yeri olduğunu anlamak mümkün.
Tarihi evleri, camileri ve diğer yapıları ile film stüdyolarına benzeyen Birgi Köyü’nde öne çıkan en önemli eser Çakırağa Konağı. Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan konak, süslemeleri ve hikayesi ile kendine hayran bırakıyor.
Ege’de günümüze gelen mimari üslubu korunan sayılı konaklardan biri olan Çakırağa Konağı, 1761 yılında dericilik mesleğiyle uğraşan bir tüccar tarafından inşa ettiriliyor. O dönemlerde Anadolu’da camilerde ve evlerde kullanılan halk resimlerinin en güzel örnekleri Çakırağa Konağı içerisinde yer almakta. İstanbul ve İzmir’in resmedildiği detaylar büyük ilgi çekiyor.
Tarih boyunca pek çok önemli medeniyete ev sahipliği yapan Birgi Köyü, ilim ve bilim yönünden de gelişmiş bir yer. Evliya Çelebi “Nice bin alimler şehridir” sözleri ile Birgi’nin bu yönüne dikkat çekiyor.
Derviş Ağa Medresesi: Birgi’nin bilim yuvası
Seyyahların eserlerinde bahsettiği Birgi’deki alimlerin yuvası olan Derviş Ağa Medresesi günümüze kadar gelen nadir medreselerden biri. 1657 yılında Derviş Ağa tarafından yaptırılan medrese bilginlerin yuvası oluyor. Darülhadis ve Çukur Medrese isimleri ile de anılan medrese L planlı olup, medrese hücrelerinden beşi batı kanadında ikisi de güney kanadında bulunuyor.
Birgi Köyü, sadece tarihi ile değil, aynı zamanda doğal güzellikleri ile de dikkat çekiyor. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan Birgi Köyü, taş sokakları, ahşap süslemeli tarihi evleri ve yemyeşil doğası ile etkileyici rotalar arasında yer alıyor.
Ege’nin saklı kalan bir cenneti olan Birgi Köyü, 2022 yılında “Dünyanın En İyi Köyleri” listesine girdi.
