İstanbul’un tarihî dokusunu yansıtan İmrahor İlyas Bey Camii diğer adıyla Studios Manastırı, 450’li yıllarda başlanan yapı süreci ve mimari özellikleriyle dikkat çekiyor.
Roma dönemine uzanan bazilika planında inşa edilen bu eser, günümüze ulaşan ender yapılar arasında yer alıyor. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından devam eden çalışmalarla, ziyaretçilere açılmak üzere restore ediliyor.
Mimari uzman Murat Sav, yapıyı değerlendirirken, "İstanbul'da günümüze sağlam gelmiş, bazilikal planda başka bir yapı yok" diyerek İmrahor Camii'nin özel bir konuma sahip olduğunu belirtiyor. Yapının içinde okul binası, keşiş hücreleri, hamam ve mutfağın yanı sıra çeşitli yapı birimlerinin bulunması, kompleksi daha da zenginleştiriyor.
Prodromos Yahya’ya adanmış olan yapı, zaman içinde çeşitli dönemlerden geçmiş. Sav, “Hem Bizans hem Osmanlı döneminin önemli detaylarını barındıran bir yapı” ifadesiyle, İmrahor Camii’nin tarih boyunca çeşitli amaçlarla kullanıldığını vurguluyor.
İstanbul’un fethinden sonra tekke ve mescide dönüştürülen yapı, Osmanlı döneminde de farklı işlevlere ev sahipliği yapmış. Günümüzde ise Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen kapsamlı restorasyon çalışmaları, bu tarihî eserin geçmişini koruma amacını taşıyor.
