İstanbul’un Vezneciler semtinde yer alan Kalenderhane Camii, Bizans kilisesinden Osmanlı camisine uzanan tarihiyle dikkat çekiyor.
KİLİSEDEN CAMİYE ÇEVRİLEN YAPILARDAN BİRİ
Kalenderhane Camii, Doğu Roma döneminden kalma bir yapı olup, Bozdoğan Kemeri’nin yanında yer alıyor. Yapı, Doğu Ortodoks Kilisesi formunda olup, ilk halindeki ismi Theotokos Kyriotissa’dır. Bugün var olan mimari özelliklerine ve üslubuna göre binanın 9. veya 10. yüzyıla ait olduğu tahmin ediliyor.
Kalenderhane Camii, Yunan haçı planına sahip kemerli Doğu Roma kilisesi örneklerinden biri olarak kabul ediliyor. İstanbul’un fethinden sonra yapı ilk olarak Kalender Tarikatına mensup dervişler tarafından kullanılıyor. Bu nedenle caminin adı da “Kalenderhane” olarak kalmıştır.
MİMARİ DETAYLARI
Kalenderhane Camii, İstanbul’daki Bizans mimarisinin özgün örneklerinden biri olarak öne çıkıyor. Yunan haçı planına sahip yapı, yüksek bir kubbe ile örtülmüş durumda. İç mekanda yer alan renkli mermer panolar, sütunlar ve kemerlerle ilgi çekici detayları.
18. yüzyılda Babüssaade Ağası Maktul Beşir Ağa tarafından camiye dönüştürülen yapı, yangın ve deprem nedeniyle zarar görmüş; 1854 yılında restore edilmiştir. Minareye 1930 yılında yıldırım düşmesi sonucu yıkılmış, bu nedenle cami bir süre terk edilmiştir. 1966-1975 yılları arasında harap durumda kalan yapı, 1968’de gerçekleştirilen restorasyon ile tekrar ibadete açılmıştır.
KÜLTÜREL BİR DURAK
Kalenderhane Camii, özellikle mimariye, tarihe ve İstanbul’un çok katmanlı kültürüne ilgi duyanlar için görülmeye değer bir durak. Süleymaniye Camii ve Bozdoğan Kemeri gibi simge yapılara oldukça yakın konumda bulunan Kalenderhane Camii, namaz saatleri dışında ziyaret edilebiliyor ve giriş ücretsiz. Ayrıca ulaşım açısından ise Vezneciler Metro Durağı’ndan sadece birkaç dakikalık yürüme mesafesinde yer alıyor.
