Türkiye’den Japonya’ya vizesiz seyahat edebilmemiz güzel bir uygulama olsa da, Tokyo Narita veya Osaka Kansai havalimanlarında pasaport kontrolüne geldiğinizde şaşırtıcı bir durumla karşılaşabilirsiniz.
Doğum yeriniz Ordu ise, pasaport memurları size çok daha dikkatli bakıyor! Resmi bir düzenleme olmasa da, bu “Ordu hassasiyeti”nin arkasında, Japonya’da yıllar önce yaşanan ve ülke otoritelerini derinden etkileyen ilginç bir olay yatıyor.
Nagoya’daki “Küçük Ordu”: Bir şehir Türk mahallesi oldu?
Japonya’nın en sanayileşmiş şehirlerinden biri olan Nagoya’ya adım attığınızda, kendinizi adeta küçük bir Anadolu kasabasında hissedebilirsiniz. Kahvehaneler, berberler, bakkallar…
Pek çok işletme Türkler tarafından işletiliyor. Bu durumun baş mimarı ise, Japonya’daki Türk nüfusunun büyük bir kısmını oluşturan Ordulular. Ancak bu yoğunluk, ülkeye girişte uygulanan sıkı kontrollerin de ana nedeni.
Japonya, kendine özgü kültürü, disiplini ve yabancılara karşı genel olarak tutucu yaklaşımıyla biliniyor. Ülkeye kaçak yollarla giren veya vize süresini aşanlara yönelik sert yasalar mevcut. Ancak 1989 yılında Türkiye’den Japonya’ya giden Ordulu Hayri Bey, bu katı kuralları kısa sürede aşmayı başardı.
Hayri bey her şeyi değiştirdi
Adeta bir zincirleme reaksiyon başlatarak, çeşitli usulsüzlüklerle sadece kendi akrabalarını değil, neredeyse tüm köyünü Japonya’ya taşıdı. Hayri Bey’in izinden giden diğer Ordulular da benzer yöntemleri uygulayınca, uzun yıllar boyunca Japonya’daki Türk nüfusunun neredeyse %90’ı Ordululardan oluştu.
Bu durumun ancak yıllar sonra Japon yetkililer tarafından fark edilmesiyle, Ordu doğumlu Türk vatandaşlarına yönelik ek bir kontrol süreci başlatıldı.
Pasaport memurunun mimlediği şehir!
Günümüzde Japonya, yüksek yaşam standartları ve cazip ücretleriyle Türk işçileri için hala büyük bir çekim merkezi. Ne yazık ki, turizm amaçlı vizesiz giriş uygulamasının suistimal edilmesi ve Türk işçilerin kaçak yollarla ülkede çalışmaya başlaması da bu çekimin bir diğer yüzü. Bu durumun en sık görüldüğü grup ise yine Ordulular.
Havalimanı pasaport memurları için adeta “mimlenmiş” bir grup haline gelen Ordulu çalışanlar, geçmişteki kayıtların da gösterdiği gibi, özellikle Nagoya’daki Türk nüfusunun büyük çoğunluğunu oluşturuyor.
Yasalarda Ordu doğumlu Türk vatandaşlarına yönelik doğrudan bir kısıtlama olmasa da, geçmişte yaşanan bu olaylar nedeniyle Ordu doğumlu vatandaşların ülkeye kabul oranları, diğer şehirlerde doğanlara kıyasla daha düşük seviyelerde kalabiliyor.
Ordu’dan Japonya’ya
Orduluların Japonya’ya olan ilgisi sadece ekonomik fırsatlarla sınırlı değil aynı zamanda kendine özgü bir kültürel bağ da oluşturmuş durumda. Japonya’da iş bulma ve yeni bir yaşam kurma hayali, birçok Orduluyu bu uzak ülkeye çekmeye devam ediyor. Japonya’nın kaçak işçilere yönelik sert politikalarına rağmen, Nagoya gibi şehirlerde Türk kültürünün canlı izlerine rastlamak mümkün. Bu durum, Japonya’da yaşayan Türk toplumunun ne denli güçlü ve etkili olduğunu gözler önüne seriyor.
