Türkiye’nin dört bir yanındaki eşsiz yerel zenginlikler, Ülke TV’nin “Değerlerin Daveti” programıyla hafta sonları ekranlara taşınıyor.
Program, coğrafi işaretlerle uluslararası alanda tescillenmiş ve korunmuş, ülkenin kültürel ve doğal mirasını oluşturan değerleri mercek altına alıyor. Tarım ürünlerinden nadir endemik türlere, köklü el sanatlarından ağız sulandıran yöresel lezzetlere kadar geniş bir yelpazede yer alan değerler, program aracılığıyla geniş kitlelere tanıtılıyor.
“Değerlerin Daveti”nin temel amacı, Türkiye’nin yerel ürünlerini ve sanatını ulusal ve uluslararası pazarlarda markalaştırma çabalarına destek olmak. Gaziantep baklavasından Konya’nın etli ekmeğine, Erzurum’un göz alıcı Oltu taşına kadar birçok bilinen değerin yanı sıra, henüz patentlenmemiş veya yeterince tanınmayan yerel ürün ve el sanatlarını üreten kişi ve kurumlar da bu program sayesinde önemli destek ve teşvik mekanizmaları hakkında bilgilendiriliyor.
Program, yerel üreticileri ve sanatçıları bilinçlendirerek, onların ulusal birliğe ve ülke ekonomisine katkı sağlamalarına olanak tanıyor. Kendi topraklarımızın özgün tatlarını, dokularını ve hikayelerini barındıran bu değerlere sahip çıkan “Değerlerin Daveti”, her hafta sonu Ülke TV ekranlarında izleyicileri bekliyor. Bu eşsiz yolculukla Türkiye’nin saklı kalmış hazinelerini keşfederken, yerel ekonomiye ve kültürel çeşitliliğe verilen desteğe tanık olacaksınız.
Bugünün ürünü: Trabzon Kazaziyesi
Trabzon’un köklü el sanatlarından biri olan Kazaziye, tarih boyunca incelikli işçiliği ve zarif duruşuyla ün salmış, bölgenin kültürel mirasındaki en parlak yıldızlardan biridir. Lidyalılardan Anadolu’ya miras kaldığı düşünülen bu sanat, Osmanlı İmparatorluğu döneminde de varlığını sürdürmüş ve Cumhuriyet’in ilanı sonrasında ise yalnızca Trabzon’da yaşatılmaya devam ederek bir anlamda şehrin kimliğiyle bütünleşmiştir.
Üretim Süreci ve Geçtiği Aşamalar
Kazaziye sanatı, büyük bir ustalık, sabır ve deneyim gerektiren, tamamen el emeğine dayalı zorlu bir süreçten geçer. Temelde, binde bin (1000 ayar) saflıktaki gümüşün ipekle buluşması esasına dayanır.
Gümüş Telin Hazırlanması: Sanatın başlangıcı, saf gümüşün özenle eritilmesi ve haddeden geçirilerek çok ince bir tel haline getirilmesidir. Bu aşamada gümüş telin kalınlığı, eserin boyutuna ve tasarımına göre ayarlanır.
İpek İplikle Sarım: Hazırlanan bu ince gümüş tel, daha sonra ipekten yapılmış dayanıklı bir ipliğin (geleneksel olarak “ibrişim” denilir) etrafına sıkıca sarılır. Bu sarım işlemi sayesinde, tel hem esneklik kazanır hem de kalınlığı yaklaşık 0.08 mm gibi inanılmaz bir inceliğe ulaşır. Kazaziyenin en önemli ayırt edici özelliklerinden biri, kullanılan bu telin saç telinden bile daha ince olmasıdır.
Örme ve Şekil Verme: Sarılmış olan bu ince “kazaz teli” artık örgüye hazırdır. Zincir, düğüm, sepet gibi çeşitli geleneksel motifler kullanılarak, el yardımıyla iğneye gerek duyulmadan örülür. Usta, parmaklarını kullanarak teli ilmek ilmek işler ve tasarımın gerektirdiği forma sokar. Bu aşamada kolye, bilezik, küpe, yüzük gibi takıların yanı sıra tespih kamçısı ve kemer gibi farklı ürünler de ortaya çıkar.
Bitirme İşlemi: Örgü tamamlandıktan sonra, ürüne son şekli verilir, temizlenir ve parlaklığını artırmak için parlatma işlemi uygulanır. Gerektiğinde kilit, klips gibi aksesuarlar eklenir ve Kazaziyenin eşsiz eseri kullanıma hazır hale gelir.
Coğrafi İşaret Tescili
Trabzon Kazaziyesi’nin bu benzersiz üretim metodu, kültürel ve tarihsel değeri tescil edilerek koruma altına alınmıştır.
Coğrafi İşaretin Türü: Menşe Adı
Tescil Ettiren Kurum: Trabzon Kuyumcular ve Saatçiler Esnaf Odası
Tescil Tarihi: 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 09.11.2017 tarihinde tescil edilmiştir (Koruma başlangıcı 08.11.2016).
